Lubień

Duża wieś gminna położona u w dolinach Raby i Lubieńki, pomiędzy masywami Kiczory, Strzebla i Zębolowej (nazywanej w Lubniu Klimasem). Osobne przysiółki stanowią Zarębki, u stóp Kiczory oraz Smugowa, w południowej części miejscowości. Lubień jest siedzibą gminy i liczy około 3400 mieszkańców. Obecnie w jego południowej części kończy się odcinek drogi ekspresowej Kraków ? Zakopane; stąd aż do Chabówki jest ona zatłoczoną w sezonie drogą jednopasmową.

 
Wieś lokował na surowym korzeniu Kazimierz Wielki, wydając w 1360 r. Mikołajowi z Ujścia przywilej lokacji wsi „Lubyen”. Początkowo Lubień był związany parafią w Pcimiu i dopiero w 1633 r. stał się siedzibą probostwa, co zresztą było powodem protestów plebana pcimskiego, któremu odpadła w ten sposób pokaźna ilość dusz – do nowej parafii włączono także Krzczonów, Tenczyn i Krzeczów – od których pobierał meszne. Wystawiony w tym czasie drewniany kościółek został podpalony przez Niemców w 1939 r. Lubień był początkowo wsią królewską, później przeszedł w ręce Jordanów, a od XVI w. do I rozbioru Polski należał do kasztelanii krakowskiej. W 1772 r. został przejęty przez państwo austriackie jako tzw. dobra kameralne, a następnie sprzedany w ręce prywatne, ostatecznie trafiając w 1874 r. w ręce Lubomirskich. W połowie XIX w. miejscowość stała się znanym punktem tranzytowym na trasie do Zakopanego – stała tu słynna karczma z zajazdem, w którym zatrzymywali się podróżni. W latach 30. XX w. mieszkali tu także inżynierowie, dokonujący przebudowy drogi – jest nią obecna „stara zakopianka”. Położona na rozwidleniu dróg z Krakowa na Zakopane i Limanową, miejscowość stała dość ważnym się ośrodkiem lokalnym, z pocztą i posterunkiem żandarmerii (później policji).
W czasie kampanii obronnej w 1939 r. wieś została poważnie zniszczona. W kolejnych latach działała tu silna placówka ZWZ-AK. Po zakończeniu wojny w okolicy pojawiły się oddziały zbrojne ze zgrupowania mjr. Józefa Kurasia „Ognia”, a po jego śmierci – oddział „Wiarusy”. W potyczce z siłami KBW 16.02.1948 r. zginął dowódca tego oddziału, Józef Świder „Mściciel”.
Z Lubnia pochodził także płk Andrzej Stańczyk, bohater wojny polsko-bolszewickiej z 1920 r., dwukrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych. Po kampanii wrześniowej przedostał się na Węgry i do Francji, walczył pod Narvikiem, a następnie przeszedł cały szlak bojowy we Włoszech z korpusem generała Andersa, jako dowódca 16 lwowskiego batalionu strzelców. Był kawalerem wielu odznaczeń polskich (m.in.Virtuti Militari) oraz angielskich, amerykańskich i norweskich. Po wojnie wrócił do kraju i do końca życia mieszkał w Lubniu.
 

Warte uwagi

Warto zobaczyć:
Figury przydrożne, w tym najciekawszą św. Jana Nepomucena z 1776 r., ufundowaną przez Sebastiana Mizerę. Stoi ona przy dawnej Młynówka, kilkaset metrów na północ od Urzędu Gminy.
Kościół parafialny, którego budowę rozpoczęto przed 1939 rokiem, a ukończono już po wojnie. Wewnątrz współczesne polichromie uznanego artysty-malarza Tadeusza Boruty. W kościele przechowywane są także pamiątki po płk. Stańczyku.
 

Powiązane informacje

Schronisko PTTK na Luboniu Wielkim

ul. Zaryte 165 34-700 Rabka-Zdrój

Gospodarstwo agroturystyczne

Bogacz Bożena i Tadeusz 32-433 Lubień 306

Gospodarstwo agroturystyczne

Stożek Helena i Jan 32-433 Lubień 353

Gospodarstwo agroturystyczne

Warzecha Rozalia i Franciszek 32-433 Lubień 349

Gospodarstwo agroturystyczne

Wojtan Joanna i Dominik 32-433 Lubień 298

Restauracja „U Piotra”

32-433 Lubień 285

Patronat medialny

Partnerzy