Kamionna

Niewielka wieś (814 mieszkańców) u podnóża masywu Pasierbieckiej Góry i Kamionnej, położona w dolinie potoków Przeginia i Pluskawka. Leży na północnych obrzeżach Beskidu Wyspowego, pod względem administracyjnym należy do gminy w Trzcianie.

Wieś, wspominana już w XV w. przez J. Długosza w Liber Beneficiorum, była wówczas własnością rodu Łapków herbu Drużyna. Potem przez pewien czas należała do ojców jezuitów, na pocz. XIX w. skonfiskowana na rzecz skarbu austriackiego i sprzedana w ręce prywatne. Od 1863 r. należała do rodziny Ożegalskich, którzy wybudowali tu ładny dwór (dziś nieistniejący) w otoczeniu parku krajobrazowego. 
Wielce zasłużonym dla Ojczyzny synem rodu Ożegalskich był Stanisław Julian, gospodarujący na tutejszym majątku w początkach XX w. Był oficerem austriackim, potem pułkownikiem odrodzonej armii polskiej, kawalerem orderu Virtuti Militari, czterokrotnie odznaczony Krzyżem Walecznych, m.in. za wojnę z bolszewikami. Po odzyskaniu niepodległości zaangażował się w pracę społeczną i kulturalną w Kamionnej i okolicy, był wójtem Trzciany, wspierał edukację dzieci chłopskich. Po wybuchu wojny ukrywał na terenie dworu uciekinierów z obozów koncentracyjnych, za co go aresztowano i wywieziono do Oświęcimia, gdzie został zamordowany w 1942 r. Po wojnie władze komunistyczne majątek rozparcelowały, wypędziły jego rodzinę z dworu, który po kilku latach zburzono. 
 

Warte uwagi

Informacje krajoznawcze:
Na wzgórzu (414 m) ponad wsią stoi murowana kapliczka w kształcie słupa, tzw. kolumna szwedzka. Wedle tradycji została ona wystawiona przez Jerzego Lubomirskiego na pamiątkę udanej potyczki ze Szwedami w roku 1656. Wedle tradycji pod kolumną mają być pochowani polegli żołnierze. Barokowa kolumna pochodzi z drugiej połowy XIX w., wsparta na wydatnym cokole, zwieńczona jest czworoboczną, ażurową latarnią, nakrytą piramidalnym daszkiem i krzyżem. W latarni figura Chrystusa Frasobliwego, w cokół kolumny wmurowano tabliczkę z brązu, przedstawiającą postać fundatora. Na początku lat sześćdziesiątych XX w. piorun trafił kaplicę, stąd też poddano ją wtedy gruntownej renowacji. Uroczystość odsłonięcia odnowionej kaplicy odbyła się w dniu 11.08.1963 r. Ze wzniesienia na którym stoi kolumna przednie widoki na Pogórze.
We wsi znajduje się kamienna kapliczka z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej, ufundowana w 1805 r. przez Wojciecha Murzyna, przewodnika pielgrzymek do Kalwarii Zebrzydowskiej. 
Miejscowy kościół drewniany (pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Polski) wybudowany został w 1934 r. Jest budowlą trzynawową, konstrukcji szkieletowej, obustronnie oszalowaną deskami. Obok kościoła drewniana dzwonnica i plebania.
W centrum wsi park podworski Ożegalskich o powierzchni 2,5 ha (obecnie w pobliżu miejsca gdzie stał dwór znajduje się nowa szkoła). Można tu zobaczyć piękną aleję grabów, liczących ponad 200 lat.
„Fabryka” ropy naftowej na stoku Kamionnej. W 1907 r. właściciel okolicznych dóbr Józef Ignacy Ożegalski zawiązał spółkę celem poszukiwań w okolicy „oleju skalnego”. Próbne wiercenia w południowej części wsi przyniosły po trzech latach znakomite wyniki, ponieważ zinwentaryzowano bogate złoża roponośne. W 1911 r. utworzono pole naftowe „Józef” oraz zarejestrowano przez CK Sąd Powiatowy w Bochni Gwarectwo Naftowe „Filip”. Kopalnia stanowiła jednak konkurencję dla kompleksu rafineryjnego w pobliskich Sowlinach i prawdopodobnie za jego sprawą doszło w Kamionnej do sabotażu i zatkania potężnym pniem ściętej sosny najbardziej wydajnego szybu. Przekupiony inżynier, który wraz z pomocnikami dokonał tego niecnego czynu został co prawda osądzony, ale spółka Ożegalskiego nie czuła się na siłach aby kontynuować eksploatację. Wieża wiertnicza i szyb z czasem zniknęły z krajobrazu, pozostała tylko rura wystająca z ziemi w głębi lasu. Miejsce to, nazywane przez miejscowych „Fabryką” znajduje się na północnym stoku Kamionnej, ok. 1300 m na południe od kościoła w Kamionnej.

Patronat medialny

Partnerzy